8. ZDROWIE

W Niemczech osoby, które chcą uzyskać poradę medyczną 

albo wymagają leczenia, zazwyczaj idą najpierw do lekarza 

rodzinnego (Hausarzt). Zasadniczo można samemu wybrać 

lekarza rodzinnego. 

Wyszukiwarka lekarzy z informacjami o dostępnych językach, 

obsługiwana przez Zrzeszenie Lekarzy Kas Chorych Powiatu 

Lippe (KVWL):

https://www.kvwl.de/earzt/

Ubezpieczenie zdrowotne

Wizyta lekarska jest z reguły bezpłatna, ponieważ w Niem-

czech każdy jest zobowiązany do przystąpienia do ubezpie-

czenia zdrowotnego. Pracownicy, których zarobki brutto nie 

przekraczają aktualnej rocznej granicy zarobków 

(Jahresarbeitsentgeltgrenze), posiadają obowiązkowe ubez-

pieczenie w ramach ustawowego ubezpieczenia zdrowot-

nego (GKV). Osoby, które zostały włączone do ustawowego 

ubezpieczenia zdrowotnego, już nigdy nie muszą się z niego 

wypisywać.

Kiedy rezygnujesz z miejsca zamieszkania w Niemczech, 

musisz wyrejestrować się z kasy chorych; w przeciwnym razie 

będziesz w dalszym ciągu należeć do systemu ubezpieczenia 

zdrowotnego, a koszty będą dalej naliczane.

Zasadniczo można samemu wybrać, w której ustawowej kasie 

chorych chce się być ubezpieczonym. Aby móc zmienić kasę 

chorych, trzeba być ubezpieczonym w kasie chorych przez co 

najmniej 18 miesięcy. W przypadku zmiany kasy chorych 

należy pamiętać o standardowym okresie wypowiedzenia, 

który wynosi dwa miesiące. Wypowiedzenie musi mieć formę pisemną.

Na każdą wizytę lekarską należy 

przynieść swoją kartę ubezpieczeniową.

Źródło: Związek GKV-Spitzenverband

Ubezpieczenie zdrowotne w przypadku bezrobocia

W przypadku zmiany pracodawcy lub utraty pracy należy przekazać stosowną informację do kasy chorych. Składki są naliczane dalej i kasa chorych w przeciwnym razie będzie naliczać najwyższą kwotę. 

Kasę chorych należy niezwłocznie poinformować 

również o fakcie stania się osobą bezrobotną. 

Aby składki naliczane przez kasę chorych zaczął opłacać 

urząd, osoby bez zatrudnienia muszą koniecznie zarejestrować 

się jako osoby bezrobotne. Kiedy tylko osoby bezrobotne 

zaczną otrzymywać świadczenia wypłacane przez urząd 

zatrudnienia lub urząd pracy, urząd przejmuje składki naliczane 

przez kasę chorych.

Ubezpieczenie zdrowotne w okresie wstrzymania wypłaty 

zasiłku

Okres wstrzymania wypłaty zasiłku (Sperrzeit) jest sankcją 

nakładaną przez Federalny Urząd Pracy. Taki okres zostaje 

wprowadzony w przypadku, gdy ubezpieczony stał się osobą 

bezrobotną z własnej winy albo zbyt późno zarejestrował się 

jako osoba bezrobotna. W okresie wstrzymania wypłaty zasiłku 

urząd pracy nie przejmuje kosztów ubezpieczenia 

zdrowotnego.

Brak prawa do pobierania zasiłku dla bezrobotnych
Osoby, które nie mają pracy lub nie są uprawnione do zasiłku 

dla bezrobotnych, muszą same opłacać swoje ubezpieczenie 

zdrowotne. Muszą dobrowolnie ubezpieczyć się w ustawowej 

kasie chorych. Składki są naliczane na tak zwanej minimalnej 

podstawie dla obliczania składki 

(Mindestbemessungsgrundlage). Jeśli nie ubezpieczysz się 

dobrowolnie w ustawowej kasie chorych, kasa chorych będzie 

naliczać najwyższą składkę.

Ubezpieczenie rodzinne

Członkowie ustawowej kasy chorych (GKV) mogą bezpłatnie 

dodatkowo ubezpieczyć swoje dzieci lub małżonków/małżonki 

lub partnerów/partnerki z zarejestrowanego związku partner-

skiego. Wspólne ubezpieczenie partnera/partnerki jest możliwe 

pod warunkiem, że jego/jej miesięczne zarobki nie przekracza-

ją 450 euro. Dzieci do 23. lub 25. roku życia można ubezpie-

czyć bezpłatnie w ramach ubezpieczenia rodzinnego.

Ochrona pracującej kobiety w ciąży i po połogu

Ochrona pracującej kobiety w ciąży i po połogu (Mutterschutz) 

rozpoczyna się sześć tygodni przed spodziewanym terminem 

porodu oraz kończy się osiem tygodni (12 tygodni w przypadku 

porodu przedwczesnego lub mnogiego) po porodzie. W tym 

czasie kobieta w ciąży jest zwolniona z obowiązku świadczenia 

pracy i w ramach wyrównania swoich dotychczasowych śred-

nich zarobków netto otrzymuje zasiłek macierzyński 

(Mutterschaftsgeld).

Taka ochrona obejmuje między innymi:
• ochronę zdrowia w miejscu pracy, 

• szczególną ochronę przed wypowiedzeniem, 

• zakaz zatrudnienia w tygodniach przed porodem i po 

  porodzie, 

• gwarancję dochodów w czasie zakazu zatrudnienia oraz 

• szczególną ochronę w miejscu pracy w pierwszych 

  12 miesiącach okresu karmienia piersią.

Zasiłek macierzyński jest zabezpieczeniem finansowym oraz 

świadczeniem zastępującym wynagrodzenie wypłacanym 

kobietom, które pod koniec ciąży zaczynają korzystać z 

ochrony gwarantowanej w ramach „Mutterschutz”. Za wypłatę 

zasiłku macierzyńskiego odpowiadają – na określonych 

warunkach – dana kasa chorych oraz także pracodawca. Jeśli 

matka jest ubezpieczona ustawowo, może złożyć wniosek 

o wypłatę zasiłku macierzyńskiego w swojej kasie chorych. 

Prywatne kasy chorych nie wypłacają zasiłku macierzyńskiego. 

Mimo to kobietom w ciąży, które posiadają prywatne ubezpie-

czenie, jest wypłacana jednorazowa kwota w wysokości do 210 

euro.

Położne

Podczas ciąży, porodu i połogu – czyli od początku ciąży do 

końca połogu – kobiety i ich rodziny mogą korzystać z pomocy 

położnych. 

Zapewniają one opiekę medyczną oraz psychologiczno-spo-

łeczną oraz dbają o naturalny przebieg ciąży i porodu. 

Koszty podstawowej opieki przed- i poporodowej świadczonej 

przez położne pokrywają kasy chorych. Warto jest 

zainteresować się taką opieką możliwie jak najwcześniej.

Badania profilaktyczne

Celem badań profilaktycznych wykonywanych u dzieci 

(U-Untersuchungen) jest regularne kontrolowanie przez 

lekarza ogólnego stanu zdrowia oraz rozwoju dziecka zgodnie 

z wiekiem. Badania te są bardzo ważne, ponieważ umożliwiają 

wczesne wykrycie oraz leczenie ewentualnych schorzeń lub 

innych problemów. Do 14. roku życia wykonywane są różne 

badania w określonych odstępach. Koszty tych badań 

pokrywają kasy chorych, o ile badania są wykonywane we 

wskazanym okresie.

Gdzie możesz szukać dalszej pomocy?

• Pediatrzy
• Szpitale
• Kasy chorych
• Ostry dyżur (patrz numery alarmowe!)
• Urząd pracy
• Jobcenter (Urząd zatrudnienia)
• Projekt na rzecz ochrony zdrowia „MiMi”: W ramach projektu „Gesundheit mit Migranten für Migranten (MiMi)” wielojęzyczni mediatorzy ds. zdrowia przekazują uchodźcom i migrantom informacje dotyczące niemieckiego systemu opieki zdrowotnej oraz innych tematów związanych z promocją zdrowia i profilaktyką.

9. Praca